Tuổi trẻ và hôn nhân Margaret Beaufort

Cuộc hôn nhân đầu tiên

Họa lưu niệm Edmund Tudor tại Nhà thờ St David's, Pembrokeshire.

Với tư cách là một chư hầu có dòng dõi vương thất (Tenant-in-chief)[4], Công tước John Beaufort sau khi từ Pháp trở về từ chiến dịch quân sự phục vụ Vua Henry, đã bị nhà vua đình chỉ sự có mặt khỏi triều đình trong khi có những ý kiến kết tội ông mưu phản. Theo Thomas Basin, Công tước qua đời vì bệnh, nhưng theo sách Croyland Chronicle thì ông đã tự sát - một hành động nghiêm trọng đối với người Công giáo.

Margaret Beaufort, vào thời điểm ấy chưa đến 5 tuổi, trở thành người thừa kế còn lại của cha bà. Vào thời gian Công tước John Beaufort hấp hối, phu nhân Margaret Beauchamp đã mang thai, nhưng nhanh chóng bị sẩy thai, khiến cho Margaret vẫn là người thừa kế duy nhất. Vào năm sinh nhật tròn 1 tuổi, Vua Henry đã ủy nhiệm bà được bảo trợ bởi William de la Pole, Công tước Suffolk thứ nhất, dù thực tế bà vẫn được nuôi dạy trực tiếp bởi mẹ mình.

Chưa đến 5 tuổi, Margaret Beaufort đã được cưới cho John de la Pole, con trai và cũng là người thừa kế của William de la Pole. Buổi lễ diễn ra vào cuối tháng 1 và đầu tháng 2 năm 1444, khi Margaret còn chưa tròn 1 tuổi. Tuy vậy, có một hồ sơ khác đưa ra cuộc hôn nhân này diễn ra đến tận năm 1450, sau khi William de la Pole bị bắt giữ và tìm kiếm hi vọng cho đứa con trai của mình. Để thực hiện, họ phải xin Giáo hoàng làm phép giải trừ vì cả hai có dòng dõi rất gần nhau[5]. Dẫu vậy, Margaret trong cuộc đời mình chưa bao giờ công nhận cuộc hôn nhân này, chỉ 3 năm sau, Vua Henry đã vô hiệu hóa cuộc hôn nhân này và giao sự bảo hộ cho bà đến hai đứa em cùng mẹ khác cha, là Edmund TudorJasper Tudor, và Edmund sau đó trở thành chồng của bà[6][7][8]. Trong di chúc của mình, bản thân Margaret cũng xác nhận Edmund mới là người chồng đầu tiên.

Thực tế, Vua Henry đã có kế hoạch gả bà cho Edmund Tudor ngay trước cả khi cuộc hôn nhân giữa bà và John de la Pole bị vô hiệu hóa. Edmund là con trai cả của Thái hậu Catherine xứ Valois qua cuộc tái hôn với Owen Tudor. Năm 1455, ngày 1 tháng 11, hôn lễ giữa bà và Edmund diễn ra, khi bà 12 tuổi, còn Edmund đã 24 tuổi. Vào thời điểm đó, cuộc chiến Hoa hồng diễn ra, Edmund là phe Lancaster nên đã bị phe York bắt giữ và cầm tù chỉ ngay 1 năm sau khi kết hôn với Margaret. Cùng năm ấy, tháng 11, Edmund qua đời vì bệnh truyền nhiễm, trong khi Margaret đã mang thai 7 tháng. Dưới sự bảo trợ của người em chồng là Jasper Tudor, Margaret cho ra đời Henry Tudor vào ngày 28 tháng 1 năm 1457 tại Lâu đài Pembroke.

Lần sinh này cực kỳ khó khăn do Margaret vẫn còn quá trẻ, sau khi sinh Henry Tudor thì bà cũng không thể mang thai được nữa. Bà và con trai ở tại Lâu đài Pembroke mãi đến khi phe York giành phần thắng vào năm 1461, sau đó bà và con trai bị buộc nhượng lại quyền sở hữu lâu đài cho William Herbert, Bá tước Pembroke thứ nhất[9]. Đến khi lên 2 tuổi, Henry được đưa đến xứ Wales cho gia đình Tudor chăm sóc, và từ năm 14 tuổi thì phải qua Pháp trong sự lưu đày của triều đình York, bởi vì Henry có liên hệ thuộc hàng thừa kế của nhà Lancaster. Trong thời gian ấy, bà liên tục tái hôn để giữ địa vị tại nước Anh, và tiếp tục liên lạc với con trai Henry bằng thư từ.

Liên tiếp tái hôn

Thomas Stanley, Bá tước Derby thứ nhất.

Ngày 3 tháng 1 năm 1458, Margaret tái hôn với Sir Henry Stafford, con trai của Humphrey Stafford, Công tước Buckingham thứ nhất, một người hơn Margaret tới gần hơn 20 tuổi, và Margaret năm ấy còn chưa đến 16 tuổi. Lễ cưới được cho là diễn ra tại Lâu đài Maxstoke, và đây là một cuộc hôn nhân sắp đặt, cũng như hết sức cần thiết cho Margaret bởi vì cả hai là họ hàng, và thực tế thì kế hoạch kết hôn này đã được diễn ra vào ngày 6 tháng 4 năm 1457, chỉ tầm 3 tháng sau khi Margaret sinh ra Henry Tudor. Theo ghi chép cá nhân của những người phục vụ cho cặp vợ chồng này, cũng như là qua thư từ giữa họ, thì cuộc hôn nhân này có vẻ hạnh phúc. Và dù Công tước Buckingham đã di chúc để lại cho Henry khá nhiều lãnh địa, nhưng thực tế việc chi tiêu của gia đình này đều đến từ tài sản mà Margaret thừa hưởng được. Họ sống trong Lâu đài Bourne vùng Lincolnshire[10][11].

Năm 1471, Henry Stafford qua đời khi tham gia Trận Barnet, chiến đấu cho nhà York. Và phu nhân Margaret, khi ấy 28 tuổi, lại trở thành góa phụ. Rất nhanh sau đó, vào tháng 6 năm 1472, Margaret tái hôn với Thomas Stanley, người đang là Đại Đốc quân (Lord High Constable) và là Lãnh chúa của Đảo Man (Ree Vannin) của nước Anh. Cuộc tái hôn cuối cùng này về cơ bản chỉ là hôn nhân ích lợi, cả hai đều nắm giữ tài sản riêng, nhóm học giả Jones & Underwood chỉ ra rằng bản thân Margaret chưa bao giờ xem mình là người của họ Stanley. Cuộc tái hôn này giúp cho Margaret có thể tham dự vào triều đình của Quốc vương nhà York là Edward IV của Anh, và bà trở thành bảo mẫu cho các Công chúa nhà York, con gái của Vương hậu Elizabeth Woodville.

Sau cái chết của Vua Edward, em trai ông ta là Richard lên ngôi, khiến Margaret tiếp tục trở thành Thị tùng cho Vương hậu mới, Anne Neville, chính Margaret đã tham dự buổi đăng quang của hai vợ chồng này với tư cách Trưởng Thị tùng, có nhiệm vụ giúp nâng áo Bào của Vương hậu[12]. Sau đó, Vua Richard bắt đầu để ý và dè chừng Margaret, khi cho tước đoạt toàn bộ tước vị và tài sản mà bà thừa kế, và một phần trong ấy chuyển giao cho chồng bà, Thomas Stanley, người lãnh nhiệm vụ giám sát và bảo hộ tài sản[13].

Bất mãn với Vua Richard, Margaret sau đó bí mật liên minh với Thái hậu Elizabeth Woodville, gây nên Cuộc nổi loạn Buckingham, khiến Công tước Buckingham là Henry Stafford, em rể của Thái hậu Elizabeth, bị phán trọng tội và xử tử[14]. Vì cái chết của hai người con trai, Elizabeth Woodville quyết định trả thù Vua Richard, khi ủng hộ con trai của Margaret là Henry Tudor kế vị ngai vàng nước Anh, và đổi lại Henry phải hứa hôn với con gái cả của Elizabeth Woodville, tức Elizabeth xứ York.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Margaret Beaufort http://www.guide2womenleaders.com/womeninpower/Wom... http://www.margaretbeaufort.com/LMB/Welcome.html http://www.newadvent.org/cathen/02376a.htm http://www.projectcontinua.org/margaret-beaufort/ http://tudorhistory.org/secondary/beaufort/content... http://www.westminster-abbey.org/our-history/peopl... http://www.westminster-abbey.org/our-history/royal... http://www.christs.cam.ac.uk/college-life/history-... http://www.joh.cam.ac.uk/college-history http://www.lmh.ox.ac.uk/about-lmh/history-and-arch...